पण्डिता रमाबाई (१८५८–१९२२) एक अग्रणी भारतीय सुधारक र विदुषी थिइन् जसले येशुमा साँचो शान्ति पाइन्। उनी उच्च जाति ब्राह्मण परिवारमा जन्मिएकी थिइन् र धार्मिक परम्परामा गहिरो रूपमा जरा गाडेकी थिइन्, तर उनको हृदयले अझ बढी खोजिरहेको थियो। अन्ततः उनले येशुको करुणा अनुभव गरिन् र उहाँमा आफ्नो उद्धारकर्ताको रूपमा भरोसा गरिन्। यस परिवर्तनले उनलाई “मुक्ति मिशन” स्थापना गर्न प्रेरित गर्‍यो, जुन विधवा र समाजबाट बहिष्कृत महिलाहरूका लागि आश्रयस्थान बन्यो। उनको प्रेम, शिक्षा र बाइबलमा आधारित विश्वासको सम्पदा आज पनि भारतभर हजारौँ जीवनलाई प्रेरित गर्छ।

पण्डिता रमाबाई ब्राह्मण परिवारमा जन्मेकी थिइन् र सानै उमेरदेखि संस्कृत अध्ययन र धार्मिक अनुशासनमा गहिरो थिइन्। १६ वर्षको उमेरमा अकालले उनका आमाबुबाको मृत्यु भएपछि, उनले र उनका भाइले भारतभर करिब ४,००० माइल यात्रा गरे, पवित्र विधिहरू गर्दै शान्तिको खोजीमा। तर आफ्नो भक्तिका बावजुद, उनले पछि स्वीकारिन्, “देवताहरू मौन थिए, र मेरो आत्मा असन्तुष्ट रह्यो।” उनले भनिन्, “मैले सबै कुराको सत्यता प्रयोगबाट पत्ता लगाउन चाहें... तर मैले देखेँ कि न म र न अरू यसले उद्धार पाएका थियौँ।”
सत्यको खोजीले उनलाई तिनै विधिहरूलाई प्रश्न गर्न प्रेरित गर्‍यो जसले उद्धार दिन सकेनन्। जब उनी इंग्ल्याण्डमा अध्ययन गर्दै थिइन्, उनले बाइबल पाइन र येशुले समरीकी महिलासँग गर्नुभएको करुणाको कथा (यूहन्ना ४) उनको हृदयमा छोयो। उनले येशुमा प्रेम र दया देखिन्, जसले दोष दिनुको सट्टा उद्धार दिनुभयो। उनको बौद्धिक रुचि व्यक्तिगत परिवर्तनमा परिणत भयो जब उनले आफ्नो जीवन येशुलाई अर्पण गरिन् र परमेश्वरकी छोरीको रूपमा शान्ति पाइन्। कृपाद्वारा प्राप्त यो मुक्ति नै उनको सम्पूर्ण जीवनको प्रेरणा बन्यो।

येशुमा आफ्नो जीवन समर्पण गरेपछि, पण्डिता रमाबाईले आफ्नो विश्वासलाई भारतका सबैभन्दा गरिब र पीडित महिलाहरूको सेवा गर्ने कार्यमा समर्पित गरिन् — विधवा, अनाथ, र जातीय विभेदको सिकार महिलाहरू। उनले “शारदा सदन” र पछि “मुक्ति मिशन” स्थापना गरिन्, जसले हजारौँलाई आश्रय, व्यवहारिक सीप, स्वास्थ्य र येशु मसीहको प्रेममा आधारित शिक्षा प्रदान गर्‍यो।
१९०५ मा मुक्ति मिशनमा एक आत्मिक पुनरुत्थान भयो, जसले त्यहाँका बसोबासीहरूलाई आत्मिक रूपमा परिवर्तन गर्‍यो। रमाबाईले नम्रतापूर्वक प्रार्थनाका साथ नेतृत्व गरिन्, कहिल्यै धर्म थोप्याइनन् तर व्यक्तिगत रूपमा येशुसँगको अनुभवमा निम्त्याइन्। उनले विश्वास गर्थिन् कि भारतीय मसीहीहरूले आफ्नो भाषा र संस्कृतिमा विश्वास व्यक्त गर्नुपर्छ। त्यसका लागि उनले बाइबललाई मराठी भाषामा अनुवाद गरिन्। उनको मुख्य सन्देश थियो — “येशु हाम्रो संस्कृतिलाई नष्ट गर्न होइन, यसको सत्यतालाई पूरा गर्न आएका हुन्,” जसले स्वतन्त्रता, सम्मान र कृपाद्वारा उद्धार प्रदान गर्छ।

पण्डिता रमाबाईको सम्पदा आज पनि भारतलाई आत्मिक र सामाजिक रूपमा रूपान्तरण गरिरहेको छ। उनले विधवा र तल्लो जातिका केटीहरूलाई आवाज दिइन्, मुक्ति मिशनमार्फत उनीहरूलाई शिक्षा, आश्रय र आशा दिइन्। उनको कार्य महिलाको शिक्षाको नमुना, विश्वासमा आधारित सेवा, र जातिभेद बिना प्रेमको उदाहरण बन्यो।
उनको योगदानका मुख्य क्षेत्रहरू:

• भारतमा महिलाको शिक्षा
• विधवा र अनाथहरूको सुरक्षित घरहरू
• जात र धर्मको भेदभावबिना सेवा

दीर्घकालीन प्रभाव

• मुक्ति मिशन आजसम्म पनि उनको काम अघि बढाइरहेको छ।
• भारतभरका विद्यालय, चर्च र सेवा केन्द्रहरूले उनको नमुना अनुसरण गरेका छन्।
• उनी मसीही र धर्मनिरपेक्ष दुबै इतिहासकारहरूद्वारा भारतकी महान छोरीका रूपमा सम्झिन्छिन्।

येशुमा भारतीय साक्षीहरू (रूपान्तरणका कथाहरू)

येशुले तपाईंको लागि के गर्नुभयो

येशुमा नयाँ जीवन पाउनु (पहिलो कदम)